به طور کلی در ۵۰ درصد موارد، علل ناباروری جزو علل مردانه است. از جمله شایع ترین مشکلات ناباروری در مردان، اسپرم ضعیف و کم بودن تعداد آن می‌باشد. از هر ۲۵ مرد، یک نفر دچار اختلال کم بودن تعداد اسپرم است. عواملی نظیر اضطراب، اضافه وزن و رژیم غذایی نامناسب، بر تعداد و سرعت حرکت اسپرم ها اثرگذار است. ضعیف بودن اسپرم مردان میتواند ناشی از اختلالاتی نظیر الیگواسپرمی (کم بودن اسپرم)، حرکت ضعیف و شکل غیر طبیعی اسپرم باشد که طی آزمایش اسپرموگرام شناسایی می‌شود.
برای مطالعه مقاله ” پوزیشن های مخصوص بارداری ” کلیک فرمایید.
علائم اسپرم ضعیف:
در برخی از موارد، کم بودن تعداد اسپرم دلیل مشخصی ندارد؛ اما گاهی علت ضعیف شدن اسپرم می تواند یکی از موارد زیر باشد:
- عدم تعادل هورمونی
- مشکلات ژنتیکی
- وجود مشکل ساختاری در دستگاه تناسلی
- عفونت دستگاه تناسلی و پروستات
- واریکوسل بیضه
- انجام عمل های جراحی بر روی بیضه ها
- گرم شدن بیش از حد بیضه ها
- مصرف دخانیات و مشروبات الکلی
- مصرف برخی از داروها از جمله تستوسترون یا داروی درمان پسوریازیس
- بیماری هایی نظیر دیابت، ایدز، حملات قلبی، نقص کلیه و کبد، سندرم کوشین، سیستیک فیبروزیس و آنمی در باروری
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی همچون مس، اکسید اتیلن، کادمیوم و جیوه، کلرید وینیل، رادیواکتیو
- تنش جسمی، ذهنی و استرس های عاطفی
- اضافه وزن
- بلوغ زودرس یا دیررس
- عمل ترمیم فتق
- آلودگی هوا و وجود مواد سمی نظیر سرب در آن
برای مطالعه مقاله ” علائم و راه های درمان پروستاتیت ” کلیک فرمایید.
تعداد اسپرم:
حداقل تعداد نرمال اسپرم در هر نمونه مایع منی پس از انزال، حدود ۱۵ میلیون در میلی‌لیتر یا ۳۹ میلیون در یک نمونه می‌باشد که تعداد کمتر از آن احتمال بروز ناباروری را افزایش می‌دهد. در واقع تعداد اسپرم کمتر از ۱۵ میلیون در هر میلی‌لیتر از مایع منی به معنای الیگواسپرمی و فقدان اسپرم در منی نیز به معنای آزواسپرمی می‌باشد. به عبارتی دیگر، تعداد اسپرم کمتر از ۱۰ میلیون در هر میلی‌لیتر وضعیتی غیرعادی به شمار می‌رود که معمولاً منجر به ناباروری مردان می‌شود. گاهی میزان اسپرم موجود در مایع منی خارج‌شده از مرد به حدی کم می‌شود که عملاً منجر به آزواسپرمی می‌گردد.
عوامل تعیین کننده سلامت اسپرم:
- تعداد اسپرم: به طور استاندارد تراکم اسپرم در هر میلی‌متر مایع منی، باید چیزی حدود ۴۰ میلیون اسپرم باشد. مردانی که تعداد اسپرم آنها کمتر از این مقدار است، احتمال بارداری همسرشان کاهش می‌یابد و باید فکری به حال تقویت اسپرم‌های خود نمایند.
- ظاهر اسپرم: طبق مطالعات مردانی که ظاهر اسپرم آنها داری سر بیضی شکل و دم بلند است و همچنین تعداد اسپرم‌های غیر عادی آنها کمتر است شانس پدر شدن بیشتری دارند.
- تحرک اسپرم: اسپرم‌هایی که سالم باشند سرعت بیشتری داشته و با حرکت در یک خط مستقیم خود را به تخمک رسانده و آن را بارور میکنند.
برای مطالعه مقاله ” درد بیضه پس از نزدیکی ” کلیک فرمایید.
روشهای پیشگیری از ضعیف شدن اسپرم:
- سیگار نکشید.
- مصرف الکل را قطع کنید.
- داروهایی را که روی کیفیت اسپرم تأثیر می گذارد با اجازه پزشک تغییر دهید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- استرس خود را مدیریت کنید.
- از قرار گرفتن در معرض مواد سمی دوری کنید.
مصرف چه داروهایی به طور موقت باعث ضعیف شدن اسپرم می‌شوند؟
- برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
- ضد آندروژن‌ها
- ضد التهاب‌‌ها
- داروهای ضد روان‌پریشی
- تستوسترون اگزوژن
چه کسانی بیشتر از همه در معرض مشکلات اسپرم ضعیف هستند؟
مشکلات تولید اسپرم میتواند در هر شخصی اتفاق بیفتد ولی یک سری از افراد در معرض خطر هستند:
- افراد چاق
- کسانی که الکل مصرف میکنند
- افرادی که بخاطر شغلشان با اشعه ها سروکار دارند
- افرادی که مشکلات استرس و افسردگی دارند.
- افرادی که مستعد سرطان های مختلف هستند
- افرادی که داروهای استروئیدی مصرف میکنند
- کسانی مشکلات مادرزادی دارند.
